Gaz - Archiwum

Balony i areoplany

Z zasady Archimedesa w stosunku do gazów wynika dalej, że w wypadku, gdy ciężar wypchniętego gazu równy jest ciężarowi ciała w nim zanurzonego, inaczej, gdy gęstość ciała równa jest gęstości gazu, wtedy pozostaje ono w nim jakby zawieszone, nie unosząc się, ani opadając. Gdy ciało waży mniej, niż równa objętość gazu, wówczas podnosi się ono […]

Gazy a zasada Archimedesa

Aby właściwie podejść do tematu zacznijmy od przeprowadzenia prostego doświadczenia. Kolbę litrową, zrównoważoną na dość czułej wadze, opuszczamy do dużego naczynia, do którego wprowadzamy rurką dwutlenek węgla: kolba wyda się lżejsza. Równowagę przywrócilibyśmy wypełniając kolbę dwutlenkiem węgla. Gdybyśmy powyższą kolbę zanurzyli do naczynia z gazem lżejszym od powietrza (np. z wodorem, gazem świetlnym), to i […]

Gazy cz. 10

Szklane modele takich pomp wymagają zwilżenia pakunku tłoka przed rozpoczęciem ćwiczenia; podczas działania pompy należy bacznie przyjrzeć się ruchom klap. Pompa ssąco-tłocząca różni się od ssącej tern, że woda z pod tłoka wydostaje się przez rurę boczną, zamkniętą klapą O. Przy ruchu ku górze woda dostaje się pod tłok, jak w pompie ssącej; gdy wszakże […]

Gazy cz. 9

Pochodzi to stąd, że słup wody wspomnianej wysokości (1000 cm.) równoważy ciśnienie atmosferyczne podobnie, jak słup rtęci wysokości 76 cm.; słup rtęci jest 13,6 razy krótszy, gdyż gęstość rtęci jest właśnie 13,6 razy większa od gęstości wody. Na tej zasadzie oparta jest budowa pompy ssącej i ssąco-tłoczącej. Pompa ssąca. Właściwy walec takiej pompy przechodzi w […]

Gazy cz. 8

Gdy pozostajemy w obrębie warstwy powietrza nie wyżej od 200 metrów, licząc od poziomu morza, to podniesienie się co każde 10,5 metr. pociąga zniżkę barometru około i mm. rt. Lecz im wyżej się wznosimy w powietrzu, tym mniejsze jest ciśnienie, a wraz z tern i mniejsza jest gęstość powietrza, gdyż przybiera ono tym większą objętość, […]

Gazy cz. 7

Ciśnienie średnie. Gdybyśmy odczytywali ciśnienie barometryczne w ciągu całej doby, co dwie np. godziny, to moglibyśmy wyznaczyć przybliżoną wartość średniego ciśnienia w ciągu tej doby; należałoby oczywiście dodać wszystkie zauważone ciśnienia i otrzymaną sumę podzielić przez liczbę obserwacji. Gdybyśmy codziennie przez miesiąc notowali stan barometru np. o godz. 12 w południe, to wyliczylibyśmy w podobny […]

Gazy cz. 6

Barometry. Składa się on z rurki Torricellego, małego naczyńka z rtęcią oraz linijki z podziałką, które są umocowane na deseczce, zawieszonej na ścianie. Zero podziałki przypada na podanym rysunku prawie niezmiennie u poziomu BC. To też dla wskazania wysokości słupa rtęci wystarczy odczytać liczbę przy działce, odpowiadającej poziomowi A w rurce. Barometr dwuramienny. Jest to […]

Gazy cz. 5

Napełnił rtęcią zamkniętą u dołu rurkę szklaną (wysokość około 1 metra) i, zasłoniwszy otwarty koniec palcem, odwrócił ją dnem do góry. Następnie zasłonięty koniec zanurzył w naczyniu z rtęcią i, ostrożnie odjąwszy palec, zatrzymał rurkę w położeniu pionowym. Poziom rtęci obniżył się w rurze natychmiast i po kilku wahaniach zatrzymał się na wysokości około 76 […]

Gazy cz. 4

Skoro ciężar powietrza sprawia ciśnienie z góry na dół, to musi wywołać oddziaływanie w postaci ciśnienia z dołu ku górze; ciśnienie to uwidocznić można w następujących doświadczeniach. Powietrze ciśnie z dołu. Doświadczenie. Napełniamy walec wodą, przykrywamy go kartką papieru tak, by powietrze się pod papier nie dostało i, przycisnąwszy kartkę dłonią, odwracamy walec dnem do […]

Gazy cz. 3

Doświadczenie. Przykładamy kartkę papieru do lejka i usuwamy zeń częściowo powietrze. Papier nie odpada, gdyż nadwyżka ciśnienia zewnętrznego tłoczy go do wnętrza. Lejek zwrócić można w którąkolwiek stronę, a więc powietrze ciśnie jednakowo ze wszystkich stron. Doświadczenie. Gdy wstawimy do wody w zlewce rurkę z obu stron otwartą, to poziomy wody w rurce i naczyniu […]