Zdolność załamywania

Jeżeli promień, przechodząc z jakiegoś ośrodka I do ośrodka II, utworzy kąt załamania mniejszy od kąta padania, czyli jakby zbliży się do prostopadłej, wówczas mówimy, że ośrodek II jest optycznie gęstszy od ośrodka I. Woda jest więc optycznie gęstszą od powietrza. Oczywiście, gdy promień biegnie ze środowiska optycznie gęstszego do rzadszego, to tworzy w ośrodku rzadszym kąt załamania większy od kąta padania, czyli oddala się tam od prostopadłej.

Dla danych ośrodków,  ze wzrostem kąta padania rośnie i kąt załamania, inaczej: większemu kątowi padania odpowiada większy kąt załamania.

Jako przykład zjawiska, zależnego od załamania światła, zbadamy bieg promieni od jakiegoś punktu, znajdującego się pod powierzchnią wody.

Promienie świetlne przy wejściu do powietrza odchylają się od prostopadłej i przez to wydają się wychodzącymi jakby z punktu położonego bliżej powierzchni wody. Gdy zanurzymy ołówek w szklance wody, nadając mu przy tym położenie pochyłe względem powierzchni cieczy, wówczas wyda się on nam jakby złamany w miejscu, w którym wchodzi do wody: zanurzona część zdaje się być podniesioną i skróconą. Ustawmy przed sobą naczynie o nieprzezroczystych ściankach, na dnie którego znajduje się krążek np. moneta i stańmy tak, ażebyśmy widzieli zaledwie dalszy brzeg krążka dzięki promieniowi KA, niemal dotykającemu krawędzi naczynia. Jeżeli teraz, nie zmieniając położenia oka, nalejemy wody do naczynia, to krążek ukaże nam się zupełnie wyraźnie z chwilą, gdy powierzchnia wody dosięgnie pewnej wysokości. Zarówno krążek, jak dno naczynia, pozornie się podniosły.