Gazy cz. 8
Gdy pozostajemy w obrębie warstwy powietrza nie wyżej od 200 metrów, licząc od poziomu morza, to podniesienie się co każde 10,5 metr. pociąga zniżkę barometru około i mm. rt. Lecz im wyżej się wznosimy w powietrzu, tym mniejsze jest ciśnienie, a wraz z tern i mniejsza jest gęstość powietrza, gdyż przybiera ono tym większą objętość, […]
10 stycznia, 2018
Gazy cz. 7
Ciśnienie średnie. Gdybyśmy odczytywali ciśnienie barometryczne w ciągu całej doby, co dwie np. godziny, to moglibyśmy wyznaczyć przybliżoną wartość średniego ciśnienia w ciągu tej doby; należałoby oczywiście dodać wszystkie zauważone ciśnienia i otrzymaną sumę podzielić przez liczbę obserwacji. Gdybyśmy codziennie przez miesiąc notowali stan barometru np. o godz. 12 w południe, to wyliczylibyśmy w podobny […]
10 stycznia, 2018
Gazy cz. 6
Barometry. Składa się on z rurki Torricellego, małego naczyńka z rtęcią oraz linijki z podziałką, które są umocowane na deseczce, zawieszonej na ścianie. Zero podziałki przypada na podanym rysunku prawie niezmiennie u poziomu BC. To też dla wskazania wysokości słupa rtęci wystarczy odczytać liczbę przy działce, odpowiadającej poziomowi A w rurce. Barometr dwuramienny. Jest to […]
10 stycznia, 2018
Gazy cz. 5
Napełnił rtęcią zamkniętą u dołu rurkę szklaną (wysokość około 1 metra) i, zasłoniwszy otwarty koniec palcem, odwrócił ją dnem do góry. Następnie zasłonięty koniec zanurzył w naczyniu z rtęcią i, ostrożnie odjąwszy palec, zatrzymał rurkę w położeniu pionowym. Poziom rtęci obniżył się w rurze natychmiast i po kilku wahaniach zatrzymał się na wysokości około 76 […]
10 stycznia, 2018
Gazy cz. 4
Skoro ciężar powietrza sprawia ciśnienie z góry na dół, to musi wywołać oddziaływanie w postaci ciśnienia z dołu ku górze; ciśnienie to uwidocznić można w następujących doświadczeniach. Powietrze ciśnie z dołu. Doświadczenie. Napełniamy walec wodą, przykrywamy go kartką papieru tak, by powietrze się pod papier nie dostało i, przycisnąwszy kartkę dłonią, odwracamy walec dnem do […]
10 stycznia, 2018
Gazy cz. 3
Doświadczenie. Przykładamy kartkę papieru do lejka i usuwamy zeń częściowo powietrze. Papier nie odpada, gdyż nadwyżka ciśnienia zewnętrznego tłoczy go do wnętrza. Lejek zwrócić można w którąkolwiek stronę, a więc powietrze ciśnie jednakowo ze wszystkich stron. Doświadczenie. Gdy wstawimy do wody w zlewce rurkę z obu stron otwartą, to poziomy wody w rurce i naczyniu […]
10 stycznia, 2018
Gazy cz. 2
Równoważymy teraz kolbę na wadze i, gdy kolba ostygnie, otwieramy korek, pozwalając przez to wejść powietrzu: zauważymy wówczas, że kolba z chwilą otwarcia korka przeważy. Dwutlenek węgla jest cięższy od powietrza. Według wskazówek w cz. I wytwarzamy z kawałków marmuru i 10% kwasu solnego strumień dwutlenku węgla, który kierujemy rurką, sięgającą do dna, do większej […]
10 stycznia, 2018
Gazy cz. 1
Powietrze zajmuje miejsce. Doświadczenie. Zlewkę, nazywaną pospolicie pustą, odwracamy dnem do góry i zanurzamy do większego naczynia, wypełnionego wodą. Pochylamy zlewkę w cieczy. Zbieramy to, co uchodzi, do innej zlewki, którą uprzednio wypełniliśmy wodą. Widzimy więc, że coś jest w zlewce. Jest to powietrze i ono to właśnie przeszkadzało cieczy wypełnić zlewkę, uchodziło następnie w […]
10 stycznia, 2018
Areometr
Zanurzmy probówkę, obciążoną śrutem lub piaskiem, po kolei w wodzie, nafcie i stężonym roztworze wodnym soli kuchennej. Probówka opuści się w nafcie głębiej, a w roztworze soli płycej, niż w wodzie. Według doświadczenia z poprzedniego ustępu ciężar wypieranych we wszystkich trzech wypadkach cieczy jest ten sam, jako równy ciężarowi pływającej probówki. Skoro jednak nafta ma […]
10 stycznia, 2018
Warunki równowagi ciał pływających cz. 2
c) P jest mniejsze od P’. W tym wypadku ciało zanurzone w głąb cieczy wznosi się pod wpływem przeważającego parcia, część ciała wynurza się z cieczy, ciało, jak mówimy, pływa. Tak się zachowa korek zanurzony przemocą do wody, albo jajko w nasyconym roztworze soli. Doświadczenie. Skoro w przypadku ciała pływającego dwie siły, ciężar ciała i […]
10 stycznia, 2018