Ciśnienie na ściankę boczną cz. 1

Doświadczenie 1. Weźmy flaszkę mającą boczny wylot u dna i zatknijmy ten wylot korkiem z przełkniętą przezeń rurką szklaną na końcu zwężoną. Dla zamknięcia drugiego otworu flaszki służy inny korek z osadzoną w nim rurką, która łączy się za pomocą węża gumowego z lejkiem. Zasłoniwszy boczny wylot palcem, napełniamy flaszkę wodą po szyjkę, po czym osadzamy korek z lejkiem i nalewamy przez lejek wodę do rurki. Gdy odsłonimy wylot bocznej rurki, ciecz wypłynie strumieniem, przyczep dalekość rzutu strugi zmniejsza się w miarę jak zniża się poziom wody w rurze pionowej.

Doświadczenie to uczy nas, że ucisk  cieczy na ściankę boczną zwiększa się ze wzrostem wysokości słupa cieczy w naczyniu.

2. Zastąpmy teraz boczną rurkę zwężoną inną, wygiętą, można też dolną część tej rurki zastąpić kawałkiem węża gumowego. W rurce tej znajduje się rtęć. Poziomy rtęci w obu ramionach są początkowo jednakowe i sięgają do wysokości wylotu bocznego; w miarę jednak jak napełniamy flaszkę, a po zamknięciu tejże, rurę, występuje różnica poziomów rtęci. Gdy rurka zgięta jest cała szklana, dolewamy przez ramię otwarte tyle rtęci, by w lewem rtęć wróciła do pierwotnego poziomu. Jeżeli zaś dolna część rurki jest gumowa, to wznosimy prawe ramię, aby dopiąć tego samego, co przez dolewanie.

Zmierzmy wysokość słupa rtęci a’b’ oraz wysokość słupa wody ab. Mierząc wysokości te dla  kilku stanów, powinniśmy otrzymać: gdy a’b’ = 1 cm., to ab=13,6 cm., gdy a’b’=2 cm., to ab=27,2 cm., gdy a’b’=3 cm., to ab=40,8 cm.